Xã Tịnh Thới, thành phố Cao Lãnh, với diện tích gần 1.000 ha trồng xoài từ lâu đã được biết đến là “thủ phủ xoài” của tỉnh Đồng Tháp. Với điều kiện thổ nhưỡng phù hợp, khí hậu thuận lợi và truyền thống canh tác lâu đời, cây xoài đã trở thành cây trồng chủ lực của địa phương. Tuy nhiên, việc canh tác theo phương pháp truyền thống, không kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, chưa đảm bảo an toàn thực phẩm đã đặt ra nhiều thách thức trong bối cảnh hội nhập kinh tế và đòi hỏi của thị trường ngày càng cao.

        Trong bối cảnh đó, mô hình trồng xoài theo tiêu chuẩn VietGAP được xem là hướng đi tất yếu và bền vững để nâng cao giá trị sản phẩm, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và mở rộng thị trường tiêu thụ.

        VietGAP – Giải pháp sản xuất hiện đại

       VietGAP (Vietnamese Good Agricultural Practices – Thực hành nông nghiệp tốt tại Việt Nam) là bộ tiêu chuẩn được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành, nhằm hướng dẫn người nông dân canh tác theo quy trình khoa học, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường và truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Các nguyên tắc chính của VietGAP gồm: Quản lý giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và nước tưới; Thu hoạch, đóng gói, bảo quản đúng kỹ thuật; Ghi chép nhật ký canh tác đầy đủ; Đảm bảo điều kiện lao động và môi trường sản xuất.

Câu chuyện từ vườn xoài của anh Trần Minh Lộc:

        Anh Trần Minh Lộc, Chi hội trưởng Hội Nông dân ấp Tịnh Hưng, là một trong những nông dân tiêu biểu đi đầu trong mô hình trồng xoài VietGAP tại địa phương. Với 2ha trồng xoài cát Chu và xoài Tượng Da Xanh, anh Lộc đã đầu tư hệ thống tưới nhỏ giọt tự động, nhà sơ chế, đồng thời được tập huấn kỹ lưỡng về quy trình VietGAP.

“Trước đây mình cũng phun thuốc, bón phân theo kinh nghiệm, khi cây bệnh thì xử lý tùy ý. Nhưng từ khi áp dụng VietGAP, mình quản lý kỹ lưỡng từng khâu, biết cách sử dụng chế phẩm sinh học, tiết kiệm chi phí và quan trọng nhất là yên tâm về chất lượng xoài làm ra,” – anh Lộc chia sẻ.

     Nhờ thực hiện nghiêm túc quy trình VietGAP, sản phẩm xoài của anh Lộc được các doanh nghiệp bao tiêu với giá cao hơn từ 10 – 20% so với xoài trôi nổi trên thị trường. Anh còn là thành viên tích cực của Hợp tác xã Xoài Tịnh Thới, giúp liên kết nông dân, chia sẻ kỹ thuật, bảo đảm sản lượng và chất lượng ổn định.

Lợi ích toàn diện cho nông dân và môi trường

Mô hình trồng xoài VietGAP không chỉ giúp nâng cao thu nhập mà còn cải thiện ý thức bảo vệ môi trường của người dân. Các hộ tham gia mô hình đều hạn chế tối đa việc sử dụng hóa chất độc hại, thay vào đó dùng phân hữu cơ vi sinh, thuốc trừ sâu sinh học, bẫy côn trùng sinh thái và xử lý rác thải nông nghiệp đúng cách.

Một số lợi ích thiết thực ghi nhận được:

Tăng năng suất từ 5 – 15% so với sản xuất truyền thống.

Giảm chi phí thuốc bảo vệ thực vật nhờ phòng ngừa đúng cách.

Dễ dàng truy xuất nguồn gốc, thuận lợi khi liên kết với doanh nghiệp.

Tạo sự tin tưởng từ người tiêu dùng, nhất là tại các thị trường khó tính như Nhật Bản, Hàn Quốc, EU.

         Vai trò của Hội Nông dân và chính quyền địa phương

        Để thúc đẩy mô hình VietGAP, Hội Nông dân xã Tịnh Thới đã phối hợp chặt chẽ với Phòng Nông nghiệp và môi trường, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp thành phố tổ chức các lớp tập huấn, chuyển giao kỹ thuật, hướng dẫn ghi chép nhật ký sản xuất, hỗ trợ hồ sơ chứng nhận VietGAP và kết nối đầu ra.

         Bên cạnh đó, các mô hình như Tổ hợp tác Xoài VietGAP ấp Tịnh Hưng, Câu lạc bộ Nông dân sản xuất giỏi, định hướng thành viên các Hội quán Nông dân trồng xoài hướng hữu cơ... cũng ra đời nhằm lan tỏa tinh thần sản xuất sạch, giúp nông dân có tiếng nói chung khi đàm phán giá cả và sản lượng.

       Hướng đi bền vững – Cần sự đồng lòng

       Hiện nay, xã Tịnh Thới có hơn 44,1 ha xoài được chứng nhận VietGAP. Đây là con số đáng khích lệ, thể hiện sự chuyển mình tích cực trong nhận thức của nông dân. Tuy nhiên, để nhân rộng mô hình này, cần tiếp tục tăng cường các chính sách hỗ trợ, đặc biệt là về: Vốn đầu tư ban đầu cho hộ nhỏ lẻ; Đào tạo chuyên sâu về tiêu chuẩn và thị trường; Hỗ trợ bao tiêu sản phẩm và xây dựng thương hiệu địa phương.

Hành trình chuyển đổi từ lượng sang chất

Mô hình trồng xoài VietGAP không chỉ là giải pháp kỹ thuật, mà còn là chìa khóa phát triển bền vững cho nông nghiệp Tịnh Thới trong thời kỳ hội nhập. Khi người nông dân biết coi trọng chất lượng, sức khỏe và môi trường, thì trái xoài không chỉ là sản phẩm kinh tế, mà còn là đại diện cho uy tín, bản sắc và niềm tự hào quê hương.

     Từ thành công của những nông dân như anh Trần Minh Lộc, có thể tin tưởng rằng Tịnh Thới đang đi đúng hướng trên hành trình “làm nông nghiệp tử tế”, góp phần nâng cao giá trị nông sản Đồng Tháp trong và ngoài nước.

Nguyễn Tấn Hiếu